🇬🇷 Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ‘21
Αύριο 21 Φεβρουαρίου ξημερώνει η επέτειος των 200 Χρόνων από τη πρώτη ανεπίσημη κήρυξη της Επανάστασης των Ελλήνων κατά των Τούρκων στο Γαλάτσι ή Γκαλάτσι στη Μολδαβία.
Βέβαια ο Αλέξανδρος Υψήλάντης κήρυξε την Επανάσταση στις 22 Φεβρουαρίου 1821, όμως η αρχή έγινε μια μέρα πιό πρίν!
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Στις αρχές του 1821, ο Μαχμούτ Β΄ 30ός Σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχε να αντιμετωπίσει προβλήματα σε πολλά μέτωπα: (1) να απασχολεί μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις για να αντιμετωπίσει την εξέγερση του Αλή Πασά στα Γιάννενα, (2) συνοριακά προβλήματα και συγκρούσεις με το περσικό σουλτανάτο του Καζάρ αλλά και με πασάδες στο Τούνεσι και τη Μπαρμπαριά (ακτές της Τυνησίας) και (3) την εξέγερση του συνεργάτη των Φιλικών Τούντορ (Θεόδωρου) Βλαντιμιρέσκου στη Βλαχία, που είχε κηρύξει επανάσταση στις 23 Ιανουαρίου 1821 – αν και περισσότερο εσωτερική, παρά αντι-Τουρκική!
Επίσης ο Σουλτάνος είχε προβλήματα και με τα σώματα των Γενιτσάρων τους οποίους τελικά κατέσφαξε στους κοιτώνες τους και τους κατάργησε το 1826 (βλέπε και σφαγή του Ernst Röhm και των Sturmabteilung στις 30 Ιουνίου 1934, τη Νύκτα των Μεγάλων Μαχαιριών)
Παράλληλα, εμείς οι Έλληνες είχαμε τη ψευδή αίσθηση ότι:
1. Το ‘Ξανθό Γενος’ (των Ρώσων) είναι έτοιμο να προστρέξει να μας βοηθήσει σε περίπτωση που εμείς ξεσηκωνόμασταν και
2. Μαζί με εμάς θα ξεσηκωνόντουσαν Βλάχοι και Μολδαβοί και Σέρβοι και Βούλγαροι εθνικιστές.
Αυτά, και η πληροφορία ότι οι Τούρκοι κάπως είχαν ανακαλύψει τα σχέδιά μας για Επανάσταση, ώθησαν στις 21 Φεβρουαρίου στο Γκαλάτσι στη Μολδαβία, τον Έλληνα επικεφαλής του Ρωσικού προξενείου Δημήτριο Αργυρόπουλο να κηρύξει την Επανάσταση. Με το μικρό τους επαναστατικό σώμα φόνευσαν περίπου 80 προύχοντες οθωμανούς κυρίως εμπόρους, άλλους συνέλαβαν, ενώ αιχμαλώτισαν και 11 οθωμανικά πλοία.
Αυτά συνεχίστηκαν και τις επόμενες εβδομάδες και προκάλεσαν αρνητικές εντυπώσεις για την έλλειψη πειθαρχίας και σχεδίου και κατά τον μεγάλο ιστορικό μας Σπυρίδωνα Τρικούπη «ηύξησαν την γενικήν και δικαίαν δυσαρέσκειαν» των ντόπιων.
Την επόμενη μέρα, στις 22 Φεβρουαρίου του 1821, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης επικεφαλής των επαναστατικών δυνάμεων πέρασε τον ποταμό Προύθο και κήρυξε την έναρξη της επανάστασης.
Με την προκήρυξή του με τίτλο, «Μάχου υπέρ Πίστεως και Ελπίδος», την οποία εξέδωσε δυο μέρες αργότερα (24 Φεβρουαρίου) στο Ιάσιο, ο Υψηλάντης προσπάθησε να συγκινήσει τις ευρωπαϊκές δυνάμεις και να εξυψώσει το ηθικό των δικών μας αφού δήθεν σύντομα θα βρισκόταν στο πλευρό μας μια κραταιά δύναμη (δηλ. η τσαρική Ρωσία)!
Στις 1 Μαρτίου ο Σουλτάνος ενημερώνεται για τα γεγονότα στη Μολδαβία και διατάζει τον Πατριάρχη να καταραστεί τον Υψηλάντη και τον Σούτσο και να παρακινήσει τους χριστιανούς στις περιοχές αυτές να μείνουν πιστοί στο Σουλτάνο.
Μέρες αργότερα άρχισαν πογκρόμ, λεηλασίες και σφαγές των Ελλήνων στη Πόλη.
Όταν στις 3 Απριλίου 1821 μαθεύτηκε ότι είχε επαναστατήσει και η Πελοπόννησος, οι σφαγές πήραν ακόμα πιό μεγάλη έκταση!
Στις 21 Μαρτίου ο Βλαντιμιρέσκου με 6.000 πεζούς και 2.500 ιππείς κατέλαβε το Βουκουρέστι της Βλαχίας μέσα σ' ένα κλίμα γενικού ενθουσιασμού του πληθυσμού και ακολούθησε ο Υψηλάντης που μπήκε στην πόλη με τον στρατό του στις 27 Μαρτίου.
Η δύναμη του Υψηλάντη έφτασε να αριθμεί περίπου 7.000 στρατιώτες, εκ των οποίων τα 2/3 ήταν ελληνικής καταγωγής.
Σε αυτή τη δύναμη συμπεριλαμβανόταν και ο Ιερός Λόχος που συγκροτήθηκε κυρίως από εθελοντές σπουδαστές των ελληνικών παροικιών της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού!
Αλλά γενικά η «κακοηθεία του συρφετώδους στρατού» του Υψηλάντη ο οποίος «αχαλίνωτος εις τας ορέξεις του έπραττε παντός είδους καταχρήσεις», όχι μόνο δεν του απέφερε συμμάχους, αλλά προκάλεσε μεγάλη απέχθεια στους ντόπιους.
Σαν να μην έφταναν αυτά, άρχισαν και οι προστριβές! Ο Βλαντιμιρέσκου στόχευε και σε κοινωνική επανάσταση, ενώ οι δικοί μας της Φιλικής Εταιρείας είχαν ως κύριο στόχο την ελευθερία μας από τους Τούρκους.
Ο Βλαντιμιρέσκου στο «Μανιφέστο» του στόχευε στη κατάργηση της φεουδαρχίας, στην απελευθέρωση των δουλοπάροικων και στη δημιουργία κράτους πρόνοιας για τους φτωχούς και σε βάρος των προνομιούχων γαιοκτημόνων, την εισαγωγή της αξιοκρατίας στη διοίκηση και στην εξάλειψη των εξαγορασμένων αξιωμάτων, την κατάργηση ορισμένων φόρων και φορολογικών κριτηρίων, τη μείωση του κύριου φόρου, την ίδρυση Βλαχικού Στρατού και την κατάργηση των εσωτερικών τελωνειακών δασμών, κ.α.
Αυτοί δεν ήταν στόχοι που ασπάζονταν ούτε οι ντόπιοι προύχοντες, ούτε οι Φιλικοί και οι Φαναριώτες (και φυσικά ούτε η Ρωσική φεουδαρχική αριστοκρατία)!
Έξι χρόνια μετά τους καταστροφικότατους Ναπολεόντειους Πολέμους, και τον Ρωσο-Τουρκικό πόλεμο του 1812, ούτε οι Ρώσοι, αλλά ούτε και οι Ευρωπαίοι είχαν όρεξη για τέτοιες κοινωνικές αναστατώσεις και αναμπουμπούλες που ευαγγελιζόταν ο Βλαντιμιρέσκου, ούτε όρεξη για άγνωστης κατεύθυνσης εθνικο-απελευθερωτικούς αγώνες.
Και ενώ οι ντόπιοι ίσως διαβλέποντας μεγάλη προχειρότητα στο όλο εγχείρημα δεν έδειξαν καμία διάθεση να ξεσηκωθούν, και να συστρατευτούν με τους αγωνιστές μας, άρχισαν να διασπείρονται υποψίες ότι ο Βλαντιμιρέσκου τα είχε βρει με τους Τούρκους και ότι έπαιζε διπλό παιχνίδι.
Ο γενναίος οπλαρχηγός Γιωργάκης Ολύμπιος κατάφερε να τον συλλάβει και να τον παραδόσει στον Υψηλάντη. Αυτός έστεισε ένα πρόχειρο δικαστήριο το οποίο με εντολή του Υψηλάντη τον έκρινε ένοχο για συνεργασία με τους Οθωμανούς εναντίον της Eταιρείας.
Τη νύχτα της 27ης προς την 28η Μαΐου, φαίνεται ότι βασανίστηκε και εκτελέσθηκε από την Eταιρεία, προφανώς από φόβο ότι ετοιμαζόταν να συμμαχήσει με τους Τούρκους που ήδη από τις 30 Απριλίου 1821 με τη συγκατάθεση της Ρωσίας, είχαν εισέλθει στη Μολδοβλαχία!
Η επανάσταση είχε πάρει την κάτω βόλτα!
Τη 1η Μαΐου 1821 οι Τούρκοι ανακατέλαβαν το Γαλάτσι υπό τον αρχιστράτηγο Σελίμ Μεχμέτ.
Τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά και ο Αλέξανδρος Υψηλάντης αποφάσισε να αντιμετωπίσει τους Τούρκους στη πεδιάδα του Δραγατσανίου με όλο του το στρατό, που αποτελούσαν 5.000 πεζοί, 2.500 ιππείς και 4 κανόνια.
Ασυντόνιστες ενέργειες των δικών μας έδωσε την ευκαιρία στους τούρκους να κυκλώσουν το ηρωικό σώμα των Ιερολοχιτών (που αποτελείτο κυρίως από αγύμναστους στα πολεμικά φοιτητές) το οποίο στις 09 Ιουνίου 1821 υπέστη μεγάλες απώλειες. Η παρέμβαση του Οπλαρχηγού Γιωργάκη Ολύμπιου διέσωσε 136 αγωνιστές, ενώ ίσως σκοτώθηκαν πάνω από 200-300)!
Ύστερα από αυτό φαίνεται ότι το ηθικό μας κατέρρευσε και ο καθένας πήρε το δρόμο του.
Μετα τη Μάχη του Δραγατσανίου, ο μεγάλος πατριώτης Αλέξανδρος Υψηλάντης παραδόθηκε στους Αυστριακούς, φυλακίστηκε για έξι χρόνια, παρά την περί του αντιθέτου συμφωνία, και πέθανε δυό μήνες μετά την αποφυλάκισή του, πάμπτωχος, στις 31 Ιανουάρίου 1828 στη Βιέννη!
Η καρδιά του φυλάσσεται σε επίχρυση θήκη στον ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών του Αμαλίειου Ορφανοτροφείου (Στησιχόρου 6 & Λυκείου) στην Αθήνα.
Ο Γιωργάκης Ολύμπιος, πολιορκημένος στη μονή Σέκκου της Μολδαβίας, όπου είχε αποκλειστεί από τα Οθωμανικά στρατεύματα, ανατινάχτηκε τον Σεπτέμβριο του 1821, μαζί με τους άντρες του για να μην πέσουν στα χέρια του εχθρού!
Ο Ιωάννης Φαρμάκης και αυτός πολιορκούμενος στη Μονή Σέκκου, παραδόθηκε με όρους στον επικεφαλής των Τούρκων Σελίχ Πασά, έπειτα από διαμεσολάβηση Αυστριακού διπλωμάτη. Οι οθωμανοί δεν τήρησαν τους όρους, έσφαξαν τους συντρόφους του, και τον έστειλαν στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί τον βασάνισαν και τον καρατόμησαν = αποκεφάλισαν (το 1821).
Φωτ: Ο Υψηλάντης περνάει τον Προύθο ποταμό (του Γερμανού φιλέλληνα ζωγράφου Πήτερ φον Χεσς), ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, Η Μάχη του Δραγατσανίου του Πήτερ φον Χες, Οι Οδομαχίες στο Βουκουρέστι, ο Τουντόρ Βλαντιμιρέσκου.
Στάλθηκε από το iPhone μου
